Architectuur

Waarom “in het werk gestort” het tegenovergestelde is van “im Werk gefertigt” en hoe deze valse vriend grote verwarring kan brengen.

Als vervolg op Valse vrienden in de bouw (I), waarin ik het over de tegenstellingen “prefab beton” en “Fertigbeton” had en de verstrekkende gevolgen die deze valse vriend kan hebben, ga ik vandaag in op een andere verbazingwekkende woordgelijkenis in de bouw. Het gaat om het Nederlandse “in het werk gestort” en het Duitse “im Werk gefertigt”.
Op het eerste moment lijkt het een nauwkeurige vertaling maar raar genoeg is het Nederlandse “in het werk gestort” precies het tegenovergestelde van het Duitse “im Werk gefertigt”! Hoe kan dit nou? Zelfs ik trap er soms nog in en moet me ervan weerhouden deze letterlijke vertaling te gebruiken. Het is toch ook te verleidelijk! Maar het Nederlandse “in het werk gestort” betekent “in situ” of “ter plaatse” gestort en gaat dus over beton dat op de bouwplaats gestort wordt. Het vloeibare beton wordt dus ter plaatse in vorm gegoten. Maar het Duitse “im Werk gefertigt” is precies het tegendeel en betekent dat iets “in der Fabrik hergestellt”, dus in de fabriek wordt vervaardigd. Prefab beton wordt dus juist niet “in het werk gestort” maar wel “im Werk gefertigt”! En “Fertigbeton” wordt dus eerst “im Werk hergestellt” (in de betoncentrale gemengd) en daarna op de bouwplaats als “Ortbeton” “in het werk gestort”. Is de verwarring nu kompleet?
“In het werk gestort” moet dus in het Duits met “vor Ort betoniert” vertaald worden. “Het werk” betekent in het Nederlands de bouwplaats (die Baustelle). In het Duits is “das Werk” juist de Fabriek, waar iets vervaardigd wordt.
„Im Werk gefertigte Betonteile werden auf der Baustelle montiert.“ En in het werk gestort beton wordt dus rechtstreeks op de bouwplaats met vers beton gestort. In de fabriek wordt wel prefab beton geproduceerd en deze wordt op de bouwplaats geleverd en daar ingebouwd, maar niet meer gestort.

Dit is een voorbeeld voor haarfijne verschillen in de woorden met tegenovergestelde betekenissen. Een vertaler die niet thuis is in de bouw, heeft daar helemaal geen erg in. Een kleine vertalersfout met verreikende gevolgen. Dit voorbeeld laat het belang van een goede en juiste vertaling zien. En daarvoor heeft u een bouwkundig ervaren vertaler nodig, die ervoor zorgt dat er in de vertaling wel staat wat u bedoelt.

Waarom “prefab beton” geen “Fertigbeton” is en hoe een valse vriend voor zware omzetverliezen kan zorgen.

Nu denkt u misschien dat ik over gemene mensen ga schrijven, over mensen die je in de bouw liever uit de weg moet gaan. Nee hoor, wees gerust, ik heb het alleen over woorden. Valse vrienden zijn woorden die op een woord in een andere taal lijken maar een – soms totaal – andere betekenis hebben. En die daardoor vaak voor verwarring of hilariteit zorgen maar in een enkel geval zelfs verstrekkende gevolgen kunnen hebben.
Een tijd geleden kwam ik op de website van een Nederlandse leverancier van prefab betonelementen terecht. Zijn krachtige slogan “de pionier in prefab” trok mijn aandacht. Iedereen weet wat met prefab wordt bedoeld. Prefab beton – of geprefabriceerd beton – zijn bouwelementen van beton die op een andere locatie worden vervaardigd dan waar ze worden toegepast. Bijvoorbeeld betonplaten, heipalen, betontrappen, brugdelen, tribunes, de mogelijkheden zijn oneindig. Deze elementen worden dus kant en klaar op de bouwplaats geleverd en kunnen direct ingebouwd worden. Dus geen beton storten op de bouwplaats, geen wachten op het uitharden, geen bekistingen, geen wapeningen, de betonelementen kunnen direct en droog verwerkt worden.
Nu probeert deze Nederlandse betonfabrikant ook over de grens te kijken en omdat er in Duitsland op het moment meer gebouwd wordt dan in Nederland staan de kansen goed dat hij naar de Oosterburen kan uitbreiden. Maar wat lees ik tot mijn grote verbazing in de Duitse vertaling van deze betonfabrikant: zijn krachtige slogan werd vertaald met een eveneens krachtige maar foute “Führend in Fertigbeton”. Op het eerste gezicht lijkt er niets aan de hand te zijn – maar ik schrik me te pletter! Wat staat hier nou eigenlijk?
Het Duitse “Fertigbeton” is een ander woord voor “Transportbeton” en betekent dus kant-en-klare betonmortel, beton die in een betonmortelcentrale wordt bereid en met een betonmixer naar de bouwplaats wordt gereden, waar het kant-en-klare betonmengsel in situ gestort kan worden. Dit is dus precies het tegenovergestelde van wat deze leverancier van prefab betonelementen probeert te verkopen!
Als nu een Duitse architect of projectleider op zoek gaat naar prefab betonelementen, dan zoekt hij/zij naar “Betonfertigteile” en komt dus nooit bij deze Nederlandse leverancier terecht. Maar erger nog, als hij/zij toevallig toch bij deze leverancier terechtkomt en leest “Führend in Fertigbeton” dan gaat die sneller dan je kunt kijken op zoek naar iemand anders die wel in “Betonfertigteile” doet, want “Fertigbeton” is precies wat op dit moment helemaal niet gevraagd is. Meteen wordt naar de volgende website doorgeklikt.
Ik wil er niet aan denken, hoeveel potentiele opdrachten deze leverancier alleen door deze valse vriend al heeft laten schieten!
Let dus op als u zich, uw product of uw bedrijf over de grens wilt presenteren. Een kleine fout in de vertaling van uw website en al uw marketingactiviteiten zijn tevergeefs! Kies altijd een vertaler die in uw vakgebied thuis is en laat u niet leiden door lagere kosten van een (slechte) vertaling. De hogere kosten van een in uw vakgebied gespecialiseerde vertaler vallen in het niet vergeleken met de verstrekkende gevolgen die een enkele fout in de vertaling kan veroorzaken.